|
|
|
|
|
|
1. Dünya savaşı
|
|
|
|
«
|
|
|
|
| |
|
• Osmanlı'da Yaşananlar
| |
|
Paylas
|
Osmanlı ise 2 Ağustos 1914 de genel seferberlik ilan ederek tarafsızlığını bütün dünyaya duyurur.
Ancak Enver ve Sadrazam Sait Halim Paşa , sefir Von Wangenheim ile gizlice imzaladıkları anlaşma ile Rusya' ya karşı bir ittifak meydana getirmişlerdi.Bu anlaşma padişah dahil birkaç ittihatçı dışında kimsenin haberi olmadan imza edilmişti
Bu arada Enver Paşa'nın 5 Ağustos'ta Ruslara bir teklifte bulunduğu görülmektedir. Buna göre "Kafkaslardaki Osmanlı orduları çekilecek , Balkan Devletleri Rusya'ya savaş açarsa onlara karşı kullanmak üzere Osmanlı Devleti Rusya'ya bir ordu tahsis edecek, Alman askeri heyetini topraklarından çıkaracaktır. Bunlara karşılık Osmanlı yönetimi meridyen hattına kadar Trakya'dan arazi ve Adalar Denizi'ndeki adalarını istemiştir. Ayrıca Rusya ile 10 senelik bir savunma işbirliği yapacaktır." Fakat bu anlaşma teklifleri kabul edilmemiştir.
Ağustos'ta Cemal Paşa İngilizlere yeniden anlaşma önerdiğinde aldığı cevap: "Osmanlı devletinin harbe girmesini istemiyoruz. Sizden istediğimiz kati bitaraflıktır. Gerekirse toprak bütünlüğünüz için müşterek bir senet verebiliriz." olmuştur.(20) Durum açıktır. Herhangi bir ittifaka girmeyecek Osmanlı Devleti'ni, Almanya'yı yendikten sonra istedikleri gibi paylaşacaklardı. Ancak Osmanlı'nın Almanya safında savaşa girmelerinden endişelendikleri için oyalama safında hareket etmişler, elden geldiğince tarafsızlık durumunu devam ettirmeye çalışmışlardır. Yani görüldüğü üzere İtilaf Devletleri Osmanlı'ya sundukları önerilerle onu önce tarafsız kılmak ardından da aralarında paylaşmak amacındadırlar. Osmanlı’nın savaşa girmesini kimi kesim isterken kimileride hazırlıklı olmadığı gerekçesiyle karşı çıkmışlardır.
Bunlardan " Cavit Bey savaşa Almanya yanında girmeye karşı çıkanlardandır. Çünkü örneğin mason locasının tutumu, sürekli ilişki içinde bulunan finans çevreleri vb. nin etkisi buna sebeptir.
Talat Bey'in ise savaştan yana olduğunu görüyoruz. Enver Paşa da olaya ne ölçüde "şövalyeci" bir tutumla, geleceğin ünlü serdarı olma rüyaları içinde bakıyorsa, Talat Bey de sezgilerinin uyarısı ile kaderci bir yaklaşımla son çırpınışı ve savaşımı Türk'e yaraşır bir biçimde yapmak açısından savaş istiyordu.
Cemal Paşa da savaşı istemektedir. Bunlardan Sait Halim Paşa ise kırgındır. Çünkü açık bir şekilde istifa edeceğini sadrazamdan habersiz böyle eylemlere girişilen bir yerde hükümet başkanı olarak kalmanın anlamı olmadığını söyledi.
Fakat Talat Bey ve diğerleri buna bir çözüm bulunacağını söyleyerek istifasını geri aldırmışlardır."
KAYNAK
AFETİNAN, A. Türkiye Cumhuriyeti ve Türk Devrimi, Başbakanlık Bsmv. Ankara- 1973
AKSUN, Ziya Nur, Osmanlı Tarihi, Ötüken Yayınları, İstanbul - 1994
BAYÜR, Yusuf Hikmet, XX. yy. Türklüğün Tarih ve Acun Siyasisi üzerindeki Etkileri, TTK, Ankara - 1974
BAYÜR, Yusuf hikmet, Türk İnkılâbı Tarihi, C III,(1914–1918 Genel Savaşı) Kısım III, TTK, Ankara - 1991
BİLBAŞAR, S, Çanakkale 1915, 2.baskı
ÇAVDAR,Tevfik,Talat Paşa,Kültür Bakanlığı Yay.,Ankara - 1995
DANİŞMEND,İsmail Hami,İzahlı Osmanlı Tarihi Kronolojisi,4,Türkiye Yay., İstanbul - 1972
GÜNESEN,Fikret,Çanakkale Savaşları, Kastaş Yay.,İstanbul - 1986
MOOREHEAD,Alan,Çanakkale Geçilmez, "Gallipoli",Milliyet Yay.,İstanbul - 1972
PALMER, Osmanlı İmparatorluğu, son üç yüz yıl,Bir Çöküşün Tarihi,Sabah yayıncılık ,İstanbul - 1993
SHAW,Stanford-Ezel Kural,Osmanlı İmparatorluğu ve Modern Türkiye,2.c.,e yay.,İstanbul - 1983
TUNAYA,Tarık Zafer,Türkiye'de Siyasal Partiler,C III Hürriyet Vakfı Yay.,İstanbul - 1989
TURAN,Şerafettin,Türk Devrim Tarihi,Bilgi Yay.I.C.,Ankara- 1991
TÜRKİYE CUMHURİYETİ TARİHİ I,Atatürk Araştırma Merkezi, Türk Tarihi Yay. Ankara - 2000
Nergiz ŞEN'e Teşekkürler
Bu Yazı 12108 kere okunmuştur.
|
|
| |
|
|
|
| |
|
|
|
Sitede yayınlanan her türlü yazı, haber, resim, şiir, müzik ve videonun izinsiz kullanılması, yayınlanması yasaktır.
|
|
|
|
|
 |
