ANA SAYFA     HAKKIMIZDA     MÜZE     ŞEHİTLERİMİZ     DOKÜMAN ARŞİVİ     FOTOĞRAF ARŞİVİ     GEZİ     YAZARLARIMIZ     İLETİŞİM  
 
  Müze  
  1. Dünya savaşı  
  İtilaf Dev. Savaş Planları  
  Ordular  
  Savaşa Girmemiz  
  Komutanlar  
  Çanakkale Savaşı  
  Deniz Savaşları  
  Hava Savaşları  
  Kara Savaşları  
  Cephede Koşullar  
  Gaz Kullanıldı mı?  
  Savaşın Sonuçları  
  Savaşın Etkileri  
  Çanakkale ve Yahudiler  
  Şehitlerimiz  
  Gazilerimiz  
  57. Alay Tarihi  
  Asker Mektupları  
  Anzaklar  
  Arşivlerde Çanakkale  
  Çanakkale Gençlik ve Sporcular  
  Asker İmamlar  

Sitede Ara


 

Gaz Kullanıldı mı?(yeni)

« Geri   
    Gazın Kullanıldığını İdda eden Yazışmalar     Kimyasal Gazın Kullanılmadığı
 

• Gazın Kullanıldığını İdda eden Yazışmalar

   Paylas


Çanakkale harekât alanı ve özellikle Gelibolu Yarımadası, dar bir toprak parçası olduğundan askerlerimiz düşman ateşinin yoğun etkisi altındaydı. Özellikle 57 nci Alay bölgesindeki Türk ve düşman siperleri arasındaki mesafe bazı noktalarda 10-15 metre, bazılarında da (31 nolu Siperde olduğu gibi) 8-10 metreye kadar yakın bir mesafede bulunuyordu." Siperlerin bu kadar birbirlerine yakın olması, aralarında lağım muhare¬besinin başlamasına neden olmuştu. Ayrıca Çanakkale'ye saldırının ana hedefi boğazları aşmak ve İstanbul'u işgal etmek olduğundan bu bölgeden bir an önce çıkmak gerekirdi. İngiliz ve müttefikleri bu amaca ulaşmak adına her yolu denediler. Bu denemelerden biri de kimyasal silah kullanarak Türk askerini bir an önce bozguna uğratmaktı. Bunun ilk izlerini 26 Haziran 1915 tarihinde saat 7:35 'te 57 nci Alay 2 nci Tabur Komutanı Murat Beyden alay komutanlığına yazılan bilgi notunda görüyoruz:"... Bombasırtında düşmanın kazmakta olduğu lağım'a mukabil açmakta olduğumuz lağım patlamıştır. Mezkur lağımdan duman ve gayet muhnik (boğucu) gazat (gazlar) yayılmıştır. Derinlerde çalışmakta olan neferler yüzlerinden mecruh olmuştur..." "

Gnkur.ATASE Arşivi: 4910-70-(27-6) l2Gnkıır.ATASE Arşivi: 7/9602-183-1 nolu Harp Ceridesi.


Savaş sırasında Almanya'dan, 5 nci Ordu Komutanı Liman Von Sanders'e gelen bir telgrafta aynen şu ifade kullanılmıştır.

" Alman karargahı istihbarat şubesi telgrafla haber verdiğine nazaran Fran¬sızlar ve İngilizler, Alman Garp cephesinde gaz bombasıyla taarruz etmişlerdir. Gelibolu'da gaz ile taarruz etmeleri pek muhtemel görülmektedir."
İmza Von Lossow

(Gnkur.ATASE Arşivi:Klasör:3439 Dosya :24-29 belge 45-2.)


Daha sonra Kolordu Komutanı Esat Paşa tarafından yapılan gözlemlerle bu olayın gerçek olduğunu anlaşılmış ve 08 Temmuz 1915 tarihinde Liman Von Sanders'inde cevabi telgrafında şu ifadeleri yer almıştır. " Esat Paşa'nın tarassudunun aynı olduğuna nazaran bu işlenmiş rezaletin hakikat olduğunu anlıyorum. Amerika Sefareti vasıtasıyla protesto edilmek üzere Djemad Paşaya telgraf çektim."

(Gnkur.ATASE Arşivi:Klasör:3439 Dosya :24-29 belge 20-3.)


Ayrıca 72 nci Alay komutanı (72 nci Alay 57 nci Alayın tam solunda ve 19 ncu Tümene bağlı üç alaydan biri) tarafından 10 Temmuz 1915 tarihinde gönderilen yazının dokuzuncu maddesinde aynen şu ifadelere yer verilmiştir. "...Top mermilerinde de muhtelif barut kullanılmakta olduğu, tanelerin veya şarapnellerin infilakında görünen siyah ve siyah sarı veya sırf sarı olmak üzere çıkardığı dumanlardan anlaşılmaktadır. Bu dumanların kesafeti (yoğunluğu) havanın kesafetinden fazla olduğu için gayet ağır surette yükselmekte ve erlerimize isabet vaki olmasa bile, yüzlerini gözlerini boyamakta ve inkıta-i nefese (nefes kesintisine) sebep vermektedir..."

(Gnkur.ATASE Arşivi: 4910-70-(24-3) )


Bu olaylar yayılınca ve gazeteler yazmaya başlayınca kamuoyu bilgilenmiş, tepkiler artmaya başlamıştır. Hariciye Vekaleti 23 Haziran 1915 tarihli yazısında bu olayı Şenel Karargah İstihbarat Dairesine yazınca olay siyasi arenaya intikal etmiştir.

Karargah-ı Umumi İstihbarat Dairesi Müdürü Seyfettin Beyefendi'ye
"Gelibolu Yarımadası muharebelerinde düşman kuvveyi askerisi tarafından ordumuza karşı boğucu gaz kullanıldığı son olarak, Tanin ve Hilal Gazeteleri ile neşir ve tarafımdan misilleme ilkesinin uygulanacağı ilan edilmişti. Güya Almanların da söz konusu gazı Fransızlara karşı istimal ettikleri iddiasıyla Fransa Hariciye Ne¬zareti tarafından yabancı hükümetlere son olarak bir muhtıra gönderildiği istihbar kılınmakla Osmanlı Hükümeti tarafından da İngiliz ve Fransızların Çanakkale Muharebesinde boğucu gaz kullandıklarının resmi bir muhtıra ile yabancı devletlerin Hariciye Nezaretlerine bildirilmesinin münasip olacağı teamül kılınmıştır. Keyfiyet tasvip duyurulduğu takdirde malumat ve tafsilat- lazimenin Hariciye Nezaret-i celilesine irsal ettirilmesi münevvıt-ı rey-i âlileridir. Salifül beyan Fransa muhtırasını havi gazete maktuası lef fen taktım kılındı ".

(İmza)
(Gnkur.ATASE Arşivi: 7/9602-183-1 nolu Harp Ceridesi.)

Bu Yazı 14114 kere okunmuştur.


Sayfalar  1 23 4
 

Resmi Büyütmek için tıklayın...

Gazdan zehirlenen askerlerimize müdahale ediliyor
Resmi Büyütmek için tıklayın...

Osmanlı Ordusunca Kullanılmış Alman Malı Gaz Maskesi ( canakkalemuzesi.com arşivinden)
 
 

Sitede yayınlanan her türlü yazı, haber, resim, şiir, müzik ve videonun izinsiz kullanılması, yayınlanması yasaktır.

 

Tasarım & Programlama ÜÇBOYUT